Czworakowanie jest jednym z etapów rozwoju motorycznego dziecka w pierwszym roku życia, który zalicza się do tak zwanych kamieni milowych rozwoju. Określenie to podkreśla, że jest to ważny etap, który spełnia istotną rolę w dojrzewaniu dziecka.

Dlaczego czworakowanie na dłoniach i kolanach jest ważne dla rozwoju dziecka?

Badania wykazały, że czworakowanie poprawia koordynację ręka-oko, ma wpływ na dużą i małą motorykę, na równowagę i na ogólną siłę dziecka. Podczas czworakowania naprzemiennego dziecko porusza jednocześnie ręką po jednej stronie ciała i nogą po przeciwnej, przez co pomaga rozwinąć tę grupę nerwów, która pozwala półkulom mózgu dziecka komunikować się ze sobą (ciało modzelowate). Aktywizowane są obie półkule mózgu, a w działanie zaangażowane są obie strony ciała, które obejmują skoordynowane ruchy obojga oczu, obojga uszu, obu rąk i obu nóg, a także mięśni grzbietu po obu stronach ciała. Ponieważ aktywowane są obie półkule i wszystkie cztery płaty mózgu, to funkcja poznawcza jest podwyższona, a łatwość uczenia się wzrasta. Czworakowanie naprzemienne wpływa na zdolność do przekroczenia linii środkowej ciała oraz przygotowuje stawy i mięśnie dziecka do kolejnych etapów rozwoju ruchowego - stania i chodzenia oraz sięgania dłońmi po przedmioty. Podczas czworakowania zmienia się pozycja bioder, które stają się mocniejsze i lepiej ustawione, co prowadzi do zwiększenia siły i równowagi w pozycji wyprostowanej.

Niektóre dzieci czworakują w sposób niedojrzały (jednostronnie lub trzypunktowo), inne znajdują kreatywne sposoby przemieszczania się (chód niedźwiedzi, skoki na pupie lub skoki królicze), jeszcze inne ”ułatwiają” sobie czworakowanie blokując stawy (rotują dłonie do zewnątrz, podnoszą pięty lub całe stopy do góry)… Te dzieci bardzo mądrze znalazły rozwiązanie, żeby poruszać się, mimo trudności, jakie mają. Jednak takie modyfikacje (lub całkowite pominięcie czworakowania) wskazują, że dzieci te mają trudności z koordynacją lub obciążeniem obu dłoni i obu kolan. W praktyce INPP często okazuje się, że są to dzieci, u których nie został wyhamowany symetryczny toniczny odruch szyjny (STOS).

Objawy wskazujące na silny STOS:
👉 Nieprawidłowa postawa.
👉  Skłonność do garbienia się podczas siedzenia, szczególnie przy biurku lub przy stole.
👉  Małpi chód (podobny do chodu naczelnych).
👉  Układanie nóg w kształt litery „w” podczas siedzenia na podłodze.
👉  Słaba koordynacja ręka–oko
a) niechlujne jedzenie
b) syndrom „niezdarnego dziecka”.
👉  Trudności z regulacją widzenia obuocznego (dziecko nie potrafi sprawnie przenieść wzroku z tablicy na biurko).
👉  Powolne wykonywanie zadań związanych z przepisywaniem.
👉  Trudności z nauką pływania lub nieharmonijne ruchy podczas pływania z głową ponad powierzchnią wody (dzieci z przetrwałym STOS często lepiej pływają pod wodą, gdzie siła ciążenia jest zredukowana, a siła wyporu pomaga w utrzymania właściwego ułożenia ciała).
👉  Możliwe kłopoty z utrzymaniem uwagi z powodu dyskomfortu spowodowanego siedzeniem w jednej pozycji.

Chcesz wiedzieć więcej o rozwoju neuromotorycznym dziecka i jego wpływie na funkcjonowanie dziecka w okresie szkolnym zapisz się na Roczne szkolenie INPP dla terapeutów:
http://inpp.pl/roczne_dla_terapeutow_20212022-197.html